Geleneksel “Oscar ödülleri bitmiş yaaa!” geyikleri önceki gün açıklanan adaylıklarla başlamış bulunuyor! Genelde bu geyikleri ortamlarda en iyi güdenler Oscar’a burun kıvırmanın ‘sinefil’liğin şartlarından biri olarak görenlerdi yıllarca... Ancak son yıllarda ‘sanat filmleri’ adaylıklarda öne çıkmaya başlayınca geyiğin boynuzunu ‘blockbuster’cılar tutmaya başladı! Kendisi de daha önce Oscar törenlerinde sunuculuk yapmış olan Amerikalı ünlü talk-show’cu Jimmy Kimmel adayların açıklandığı akşam programının açılışında bu yıl ‘En İyi Film’ dalında aday olan 10 filme karşı isyan bayrağını açan ilk isim oldu!

Kimmel, “Filmi izleyen her bir kişi için bir adaylık aldı” diyerek 12 dalda aday olan Jane Campion’un ‘The Power of The Dog’ filmini stüdyonun orta yerine gömdü ilk iş olarak. Ardından ‘Oscar’larda bu yıl en büyük haksızlığın yapıldığına inandığı filmi açıkladı: “Doğrusu bu konuda çok kızgınım! Ve söylemeye de utanıyorum ama Örümcek-Adam: Eve Dönüş Yok’un Oscar’larda görmezden gelinmesi affedilemez!” Ardından espriyi patlattı: “Nasıl olur da hepi topu 11 filmin yapıldığı geçen yıl, ‘Örümcek-Adam Eve Dönüş Yok’ ‘En İyi Film’ dalında aday olan 10 film arasına giremez...”

MARTIN SCORSESE ADAY LİSTESİNDEN MUTLUDUR

Usta yönetmen Martin Scorsese birkaç yıl önce gerçek sinema olmadığını belirttiği süper kahraman filmlerini ‘lunapark eğlencesi’ne benzetip eklemişti: “Bu yapımlar insanoğlunun duygusal ve psikolojik tecrübelerini diğer insanlara aktardığı sinema filmleri değil!”

Son yıllarda üye sayısını 4-5 binlerden 10 binlere yaklaştıran, 'beyaz, yaşlı muhafazakar, erkek' üye profilinin gençleştirip daha çeşitlendiren Akademi’nin aday listesi Scorsese’yi mutlu etmiştir belki ama Kimmelgiller öfkeli!

‘Örümcek-Adam: Eve Dönüş Yok’un, hem de pandemi döneminde, dünya çapında milyonlarca insanı sinema salonlarına çekmesini, 1 milyar 800 milyon dolar hasılat yapmasını bir kenara koyan ünlü talk-show’cu, “Bu harika bir film yılın en iyi 10 filmi arasında değil! Üstelik de içinde 3 Örümcek Adam vardı. Onlardan biri olan Andrew Garfield (tick, tick…BOOM!) ve Doctor Strange’i canlandıran Benedict Cumberbatch (The Power of The Dog) ‘En İyi Erkek Oyuncu’ dalında adaylar...”

Hızını alamayan Kimmel, bu yılın güçlü Oscar adaylarından ‘Don’t Look Up’ hakkında da sözünü sakınmıyor: “Bana Don’t Look Up’ın ‘Örümcek-Adam: Eve Dönüş Yok’tan daha iyi film olduğunu mu söylüyorsunuz? Kesinlikle değil!”

Ve bunun ardında Oscar ödüllerinin son yıllarda değişen yapısıyla ilgili önümüzdeki dönemde de çok tartışılacak soruyu soruyor: “En İyi Film dalında Oscar’a aday olacak filmlerin ‘ciddi filmler’ olması gerektiğine ne zaman karar verdik?”

“MARVE FİLMLERİNİN SANAT OLDUĞUNU DÜŞÜNÜYORUM”

94 yıllık tarihinde sadece iki süper kahraman film ‘Black Panther’ ve ‘Joker’in (Alışageldik bir süper kahraman filmi olmasa da) Oscar’a aday olduğu düşünüldüğünde Kimmel’ın sorusu daha da anlamlı oluyor doğrusu...

‘Örümcek-Adam: Eve Dönüş Yok’un yapımcılarının ‘En İyi Film’ dalında adaylık için kampanya yapmalarına hatta filmin başrol oyuncusu Tom Holland’ın Oscar töreninin sunucusu olmasının konuşulmasına rağmen filmin sadece teknik dalda bir adaylıkla görmezden gelinmesi Jimmy Kimmel kadar filmin hayranlarını da hayal kırıklığına uğratmış durumda.

Çok değil birkaç ay önce Holland, Martin Scorsese’nin süper kahraman filmleriyle ilgili sözlerine cevap vererek ‘ticari film-sanat filmi’ savaşının orta yerine atom bombası atmıştı: “Scorsese’ye ‘Bir Marvel filmi çekmek ister misin?’ diye sorabilirsiniz ama o bunun nasıl bir şey olduğunu anlayamaz çünkü daha önce hiç Marvel filmi çekmedi. Ama ben Marvel filmlerinde de Oscar’ın dikkate aldığı filmlerde de oynadım. Aradaki tek fark biri diğerinden çok daha pahalı. Benim karakteri ele alış şeklim ya da yönetmenin hikayeyi ve karakterlerin arka planını ortaya koyuş şekli aynı. Ben Marvel filmlerinin sanat olduğunu düşünüyorum.”

ELEŞTİRMENLER DE ‘ÖRÜMCEK ADAM’I ÇOK SEVDİLER

Jimmy Kimmel, Örümcek-Adam: Eve Dönüş Yok’un aday olmamasına öfkesini daha da temellendirmek için Scorsese’yi her daim çok sevmiş ve ‘popüler’ (ticari) filmlere burun kıvırmalarıyla ünlü eleştirmenleri şahit gösteriyor: “Hadi Rotten Tomatoes’ta eleştirmenlerin verdiği puanlar üzerinden gidelim! ‘Don’t Look Up’a eleştirmenlerin verdiği puan 40, Örümcek-Adam: Eve Dönüş Yok’un puanı 90! Muhtemelen Oscar için oy kullanan Akademi üyeleri listeye baktılar Leonardo DiCaprio ve Meryl Streep’in adını görüp oylarını verdiler ardından da çocuklarını alıp Örümcek-Adam’ı izlemeye gittiler. Çok sevdiler ama Oscar’da ‘En İyi Film’ adayı olması için oy vermediler… Doctor Strange lütfen zamanda geriye gidip Örümcek-Adam: Eve Dönüş Yok’un En İyi Film dalında Oscar’a aday olmasını sağlar mısın?”

PUANI ADAY OLAN 10 FİLMİN 7’SİNDEN DAHA İYİ

Kendi adıma ‘Spider-Man: Eve Dönüş Yok’un izlerken bana, ‘En İyi Film’ dalında Oscar’a aday olan 10 filmin 6’sından daha fazla keyif verdiğini söyleyebilirim. (CODA ve Drive My Car’ı izleyemediğimi belirteyim) Akademi üyelerinin sinemadan benden daha iyi anladığına eminim bu yüzden de Kimmel’ın yolunda gidip ‘En İyi Film’ adayı 10 filmin ve ‘Örümcek-Adam: Eve Dönüş Yok’un Rotten Tomatoes’taki eleştirmen puanlarına baktım.

The Power of the Dog: 94

Don’t Look Up: 56

CODA: 96

Dune: 83

Licorice Pizza: 91

King Richard: 90

Nightmare Alley: 80

Drive My Car: 98

Belfast: 87

West Side Story: 92

Ve Örümcek-Adam: Eve Dönüş Yok: 93

Yüzlerce eleştirmenin filmlere verdiği notların ortalamasıyla ortaya çıkan bu puanlara göre Örümcek-Adam, Oscar’da ‘En İyi Film’ dalında aday olan 10 filmin 7’sinden daha iyi!

(Bir fikir vermesi açısından Altyazı Dergisi tarafından derlenen yıldız ortalamalarına göre Türkiye’den eleştirmenler de ‘Eve Dönüş Yok’u en azından ‘West Side Story’ ve ‘Don’t Look Up’tan daha çok sevmişler gibi görünüyor...)

SİNEMANIN BİR ŞENLİK OLDUĞUNU UNUTMAMAK GEREK

‘Örümcek-Adam: Eve Dönüş Yok’un eleştirmenlerle-seyircilerin beğenilerinin nadiren buluştuğu filmlerden ‘Yüzüklerin Efendisi-Kralın Dönüşü’nün başarısını tekrarlayıp Oscarları silip süpürmesi beklemiyordum tabii ki ancak Kimmel’a hak vermemek elde değil!

Martin Scorsese gibi bir ustaya “Filmin sanat olması için illa ki ‘insanoğlunun duygusal ve psikolojik tecrübelerini diğer insanlara aktarması’ mı gerekir! İzleyene birkaç saatliğine iyi vakit geçirten filmler neden sanat olamıyor” deyip sinema perdesini yıkıp viran eylemek haddim değil! Ama bence de ‘Örümcek Adam: Eve Dönüş Yok’ En İyi Film dalında aday olan filmlerin en az 5’inden daha iyiydi...

Nedense iş ödül vermeye gelince ‘sinemanın bir şenlik’ olduğu unutuluyor. Festivallerde kucak dolusu ödül alan filmlerin çoğu salonlarda boş koltuklara gösteriliyor. (Sahi 2019’da Altın Portakal’da 10 ödül alan 'Bozkır' filmi nerede ne yapıyor acaba?)

Geçen yıl ‘insanoğlunun duygusal ve psikolojik tecrübelerini diğer insanlara aktardığı’ ‘Nomadland’le Oscar alan Chloe Zhao’nun, Marvel filmi Eternals’ı yönettiği düşünürsek bu konu daha da karmaşık bir hal alıyor doğrusu. (Belki de almıyordur:)

Sanki ok yaydan çıkmış gibi duruyor belki bu yıl olmadı ama çok yakında ‘bir süper kahraman’ o heykelciğe sahip olacak. Scorsese kusura bakmasın ama bu yoldan ‘eve dönüş yok’ gibi görünüyor.